براساس حقوق شهروندی و آنچه در قانون اساسی به عنوان اصلی از اصول ذکر شده، حق شهروندان است که از مسکن و ایمن و متناسب با نیازهایشان بهره مند شوند. از آنجایی که این مبحث عمدتا با ایمنی و کیفیت ساختمان ها سر و کار و دارد، از همین رو در بخش ساخت و ساز به عنوان الزاماتی مطرح می شود که نیازمند پیگیری جدی نهادهای متولی است.
با این حال دستاورد فعالیت های انجام شده در بخش تامین ایمنی ساختمان های موجود، ساختمان های نوساز و حتى ساختمان های در حال احدات، قابل قبول نیست.
با گذشت چهار سال از حادثه اسفناک آتش سوزی و فروریختن ساختمان پلاسکو و آتش سوزی ساختمان کلینیک اطهر هنوز ساختمان های ناایمن بسیار زیادی در شهر تهران و سطح کشور وجود دارد که هیچ اقدام خاصی برای ایمن سازی و مقاوم سازی آنها انجام نشده است.
بر اساس اعلام شهردار تهران، بعد از حادثه پلاسکو سه هزار ساختمان ناامن در تهران شناسایی شده است.
بیشتر بخوانید : نحوه اجرای نمای خشک و مدرن ساختمان چگونه است؟
به گفته مسئولان سازمان آتش نشانی همچنین درصد بالایی از ساختمان های زیر ۶ طبقه مشمول ضوابط ایمنی آتش نشانی نیستند. به این ترتیب بیش از ۸۰درصد حريق های ساختمانی و تقریبا ۱۰۰ درصد مرگ و میرها در آتش سوزی در ساختمان های زیر ۶ طبقه رخ می دهد، چراکه هیچ کدام از ساختمان های نوساز زیر ۶ طبقه به دلیل عدم رعایت ضوابط آتش نشانی، ایمنی کافی ندارند.
جان شهروندان بازیچه دست نهادهای متولی اما کم کار ...!
این آمار نشان می دهد که حتی وقوع حادثه تلخ پلاسکو و حوادث مشابه دیگر کافی نبوده تا اقدامات لازم و موردنیاز برای ایمن سازی ساختمان های موجود و احداث ساختمان های مقاوم و ایمن صورت بگیرد.
از همین رو جای تاسف است 3 که امروز شهروندان در ساختمان هایی سکونت و یا رفت و آمد می کنند و با اشتغال دارند که از کوچکترین اصول ایمنی و برخوردار نیستند و جان آن ها بازیچه دست نهادهایی شده است که در این زمینه مسئولیت دارند، اما کم کاری می کنند.
اما سوال این است که چرا در حالی که در دیگر کشورها عدم رعایت تمهیدات و اصول ایمنی در ساختمانها جرم محسوب می شود و جریمه های سنگین به همراه دارد. در ایران این مسئله تا این حد مورد بی توجهی و غفلت قرار می گیرد؟
بیشتر بخوانید : نحوه اجرای نمای سرامیک ساختمان چگونه است؟
خلا قانونی در برخورد با ساختمان های ناایمن
برخی کارشناسان در این رابطه معتقدند؛ در زمینه برخورد با ساختمان های ناایمن و الزام مردم برای اجرای قانون، خلا قانونی وجود دارد. به باور آنها مسئله دیگر آن است که ضوابط و آیین نامه های موجود مرتبط با ایمنی !
ساختمان ها از سوی سازندگان نیز رعایت نمی شود و بسیاری از سازندگان برای تامین منافع و کاهش هزینه های خود به اجرای این ضوابط تن نمیدهند و وجود ساختمان های نوساز فرسوده در مناطق مختلف شهر تهران گواهی بر این ادعا : است و بسیاری از ساختمان های نوساز ایمنی کمتری نسبت به ساختمان های قدیمی ساز دارند.
بیشتر بخوانید : آشنایی با نمای خشک
چهار شرط برای ایمن سازی ساختمان ها:
بر اساس این گزارش در زمينه ناامنی و پایین بودن کیفیت ساختمان ها، دلایل زیادی مطرح است. یکی از مهمترین چالش ها این است که طراحی و اجرای ساختمان ها به طور صحیح انجام نمی گیرد و نظارت مناسبی هم بر رعایت قوانین ایمنی وجود ندارد. از سوی دیگر استفاده از مصالح ساختمانی بی کیفیت از دیگر عوامل مهم و اثرگذار است.
اما این تمام ماجرا نیست، در واقع تمام فرآیند ساخت و ساز (شامل مطالعات اولیه، طراحی، اجرا و نگهداری) در افزایش کیفیت، استحکام و ایمنی ساختمان ها نقش دارند و مجموعه عوامل مختلفی موجب می شود تا عمر مفید ساختمان ها و کیفیت ساخت و ساز در کشور پایین باشد. بنابراین برای دستیابی به یک ساختمان مقاوم و با کیفیت، باید تمام عوامل موثر در ساخت و ساز با یکدیگر هماهنگ باشند و در کنار هم به خوبی عمل کنند.
طراحی متناسب با حوادث طبیعی و غیر طبیعی از جمله زلزله، سیل و آتش سوزی، حضور مجریان ذیصلاح در ساخت و سازها، اجرای مقررات ملی ساختمان و کاربرد مصالح ساختمانی با کیفیت از جمله عوامل مهمی است که می تواند در مقاوم سازی ساختمان ها و ارتقای کیفیت ساخت و سازها ایفای نقش کند.
بیشتر بخوانید : آشنایی کامل با نمای ساختمان
وجود هزاران پلاسکو حکایتی از فقدان در حوزه ایمنی
از طرفی نهادهای درگیر در امر ساخت و ساز باید نظارت خود را برای بالا بردن کیفیت ساخت و ساز افزایش دهند.
بر اساس قانون این وظیفه در مورد ساختمان های بخش خصوصی مربوط به سازمان نظام مهندسی ساختمان است و اگر این سازمان به خوبی و فارغ از مسائل جانبی بر این رسالت مهم خود تمرکز کند، واحدهای مسکونی ایمن و با عمر مفید بالا خواهیم داشت.
بدیهی است که وجود هزاران ساختمان نا ایمن حکایت از نقیصه و فقدان در حوزه ایمنی شهر تهران و سایر شهرها دارد.
لذا این انتظار وجود دارد که دستگاه های مسئول و سیاستگذار اقدامات لازم را جهت پیشگیری از حوادث خطرساز احتمالی انجام دهند و با اصلاح ساز و کارهای اجرایی، تعمیر و نگهداری ساختمان های نامن موجود و پیش بینی ضمانت اجرایی مناسب به مباحث مقررات ملی ساختمان را اجرایی کنند تا از این پس شاهد حوادثی مشابه پلاسکو نباشیم.
