مزایای نمای خشک

سیستمهای به روز نماسازی که با نصب سنگ به روش خشک در دهه هفتاد میلادی برای اولین بار در کشور آمریکا جهت برج های بلند طراحی و مورد استفاده قرار گرفت یکی از روشهای نوین و منطبق با استانداردهای جدید ساختمانی بود که این روشها در دهه هفتاد شمسی در ایران اجرا شد که طی سالهای گذشته تا به امروز پیشرفتهای چشمگیری در این زمینه ایجاد شده است.

با توجه به مدرن شدن هر روزه تمامی بخشهای زندگی در این قرن و درگیر بودن همه افراد با این مطلب و همچنین حس زیباییشناسی و گرایش انسان به سمت زیبایی، علم معماری و طراحی ساختمان نیز طی سالهای پایانی قرن بیستم تاکنون با شتاب زیادی دچار دگرگونی گشته است و به سمت صنعتی شدن پیش میرود که به طور معلوم نمای ساختمانها نیز تأثیر زیادی را دریافت کرده است که ایجاد و توسعه تمامی روشهای خشک و مدرن در نماسازی از محورهای آن بوده است.

مزایای روش اجرای نمای خشک:

بشر باستان به اين مطلب پي برده بود که سوزاندن و نيم سوز کردن چوب، مقاومت آن را در مقابل بسياري از عوامل جوي در محيطهاي بيروني افزايش چشمگيري مي دهد و امروزه برهمين مبنا تحقيقات بسيار گسترده اي در کشور هاي مختلف صورت گرفت. کشور فنلاند پس از سالها تحقيقات و آزمايش در زمينه تيمار حرارتي چوب، به روش ترمو وود (THERMO WOOD) دست يافت که به شرح ذيل مي باشد:

1. فاز اول: ابتدا چوب ها را برش داده و به اشکال مختلف در مي آورند و سپس در داخل دستگاه ترمووود آنها را تا 100 و سپس 130 درجه سانتي گراد تحت شرايط خاص گرما مي دهند، که اين مطلب باعث خشک شدن چوب و کاهش رطوبت چوب مي شود.
2. فاز دوم: حرارت را 180 تا 220 درجه سانتي گراد تحت همان شرايط بالا برده و در اين حالت کليه صمغ و رطوبت چوب خارج شده و به صفر نزديک مي شود و ساعتها در اين دما و شرايط باقي مي ماند و تمام قسمتهاي چوب تا مرکز آن به رنگ قهواي روشن در مي آيد.
3. فاز سوم: چوب آرام آرام سرد شده تا دماي آن به 100 درجه سانتي گراد برسد و سپس با پاشيدن آب و بخار آب، دماي آن را به دماي محيط مي رسانند. در اين مرحله چوب رطوبت جذب کرده و رطوبت نهايي آن به 4 تا 6 در صد مي رسد.

هيچگونه ماده شيميايي در اين فرايند استفاده نشده و تمام عمليات بدون هيچ گونه افزودني انجام مي گيرد که پس از اين فرآيند، چوب ها در مقابل سرما و گرما، بارندگي و رطوبت، حشرات و هر گونه تغيير شکل در محيط هاي بيروني و داخلي مقاوم شده و به دو رده (CLASS ) زير تقسيم بندي مي گردد:

• CLASS THERMO-S در اين روش چوب تا 180 درجه سانتي گراد گرما مي بيند و مقاومت آن بالا رفته و معمولا براي محيطهاي داخلي به کار مي رود و ثبات چوب (STABILITY) افزايش پيدا کرده و در مقابل تغييرات ابعادي، ثبات پيدا مي کند.
• CLASS THERMO-D در اين روش چوب تا 220 درجه سانتي گراد گرما مي بيند و استحکام آن در مقابل کليه عوامل جوي بالا رفته و دوام چوب (DURABILITY) افزايش يافته و براي استفاده در محيطهاي خارجي و محوطه هاي باز بسيار مناسب مي باشند.

۱- صرفه جویی در زمانی

با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی در صنعت ساختمان، زمان نقش بسیار مهمی را در این صنعت ایفا میکند و روشهایی که توسط متخصصین ساختمان طراحی و پیشنهاد شدهاند همگی با استاندارهای مهم مورد ارزیابی قرار گرفته و شاید بتوان گفت که با ارزیابی این فاکتور مهم ماندگار شده است. باکمی فکر متوجه میشویم که روش اجرای خشک نما میتواند تا ۵۰ درصد از زمان اجرا را کاهش دهد و حتی تأثیرات منفی دمای محیطی را به حدود صفر برساند و بخاطر عدم وجود ملات و روشهای سنتی با امکان استفاده نمودن از چندین گروه کاری بطور همزمان در بخشهای بالادست و پایین کار بیش از پیش بر سرعت اجرای کار افزود و البته موارد دیگری مانند استفاده از گروههای آموزش دیده به جای نیروهای سنتی و غیر فنی و فاقد آگاهیهای لازم در روشهای قدیمی و سنتی و همچنین استفاده از ابزار و ماشین آلات صنعتی در انجام کارها در روشهای مدرن با وجود تأثیر بسزایی که بر زمان اجرا و جلوگیری از دوبل کاری احتمالی خواهند داشت قطعاً کیفیت و نوع اجرا را نیز افزایش میدهد. البته از دیگر مزیتهای روش اجرای نمای خشک که تأثیر زیادی بر زمان تمام شدن پروژهها دارد امکان شروع به کار نمای ساختمان با فاصله زمانی اندک از اتمام اسکلت ساختمان میباشد.

– طراحی مهندسی ساختمان و کاهش پرت مصالح

با توجه به طراحی فنی و مهندسی نما اعم از زیرسازی و طراحی دقیق ابعاد و پلاکهای مورد نظر برای هر پروژه با توجه به بازشوها، ارتفاع ساختمان، کاربری و دیگر موارد تأثیرگذار و امکان سفارش دقیق سنگها و مصالح مصرفی ضمن کاهش پرت و زمان اجرا، تأثیر بسزایی بر کیفیت و کمیت اجرا خواهد داشت.

– سازگاری رفتار مصالح در مقابل تغییرات دمایی جوی

سالهای پی در پی است که اجرای نما در داخل و خارج ساختمان توسط افراد فاقد آموزشهای لازم با مصالح سنتی نظیر: ملات ماسه و سیمان انجام میگیرد که علاوه بر اضافه بار بر ساختمان که با توجه به اهمیت مقاوم بودن ساختمانها در برابر نیروی قوی زلزله و رابطه مستقیم نیروی جانبی زلزله با وزن ساختمانها، با توجه به تفاوت ضریب انتقال حرارتی و همچنین متفاوت بودن میزان انبساط و انقباض قسمت ملات پشت سنگ یا سرامیک و… نسبت به خود مصالح بیرونی نما و بخش سفت کاری موجود، ملاحظه میگردد که با گذشت زمان کمی، سنگها جدا شده و حتی اسکوپهای سیمی نیز از افتادن آنجلوگیری نمیکند.

– تولید صنعتی مصالح مصرفی ساختمان

با تولید صنعتی مقاطع زیرسازی نما از جمله: پروفیلهای آهنی، آلومینیومی یا گالوانیزه و استیل و همچنین مصالح رویه نما، به طور جد امکان خطای انسانی به ویژه در قسمتهایی مانند: درصد اختلاط ملات و… به شدت کاهش خواهد یافت و لذا تاثیر بسزایی بر افزایش کیفیت خواهد داشت.

– قابلیت تنظیم و میزان کاری درنمای ساختمان

یکی دیگر از مسائلی که در سیستمهای سنتی معمولاً دیده میشود، به وجود آمدن شکافهای غیر همسطح میباشد که بعد از دوغاب ریزی بدلیل جابجایی سنگ و غیره و خارج شدن از میزان کاری اولیه صورت میگیرد و معمولاً هم بدون خراب کردن قابل اصلاح نیست ولی در روشهای اجرای خشک بدلیل آنکه در اجرا از مواد سخت شونده (ملات) استفاده نمیشود، میتوان در موقع اجرا و حتی پس از تمام شدن کار به سادگی نسبت به میزان کاری خطاهای احتمالی حتی در حد میلی متر اقدام نمود و حتی طی سالیان بعد از استفاده نیز امکان جابجایی و اصلاح تک تک سنگها یا سرامیکها و… آماده میباشد.

– کاهش هزینه بازسازی و ترمیم، افزایش عمر مفید و امکان بازیافت دوباره مصالح به کار گرفته شده

توجه به این مهم بسیار ضروری است که نماهای معمولی بـعد از چنـد سال قـطعاً نیازمـند ترمیم، بازسازی و ایجاد گیرداری دوباره میباشند و این خود یعنی تحمیل هـزینه اضافی که کارفرما بعد از مدتی باید برای نما متحمل گردد و در آخر کار با توجه به عمـر مـفید کارهای دوغـابی که حدود ۱۰ الی ۱۵ سال میباشد باید تمامی لایه ملات و همچنین سنگ مربوطه را خراب نمود و ایـن بـدان معنی است که اگر هـزینهای برای اجـرای نماهای دوغابی صرف میشود بعد از اتمـام کار ساختمان، باید به صورت کـامل آن را خراب شده تلقی کرد.

– کاهش حجم و وزن اسکلت و فونداسیون ساختمان

کاهش حدود ۸۰ الی ۱۰۰ کیلوگرم از وزن به ازای هر مترمربع از سطح نمای اجرا شده نسبت به روش دوغابی که تأثیر زیادی بر کاهش نیروی ویران کننده زلزله خواهد داشت. و اگر در اول کار طراحی ساختمان، نما بصورت خشک دیده شود با کاهش قابل توجه در وزن ساختمان، نه تنها قیمت تمام شده افزایش پیدا نمیکند بلکه با کاهش وزن اسکلت و فونداسیون در قیمت تمام شده نیز تأثیر کاهنده چشم گیری باقی میگذارد.
لذا در اجرای نماهـای خشـک، با توجـه به نصـب روش صنعتی، با گذشت زمان، نیـازی به ترمیم و هزینه نگهداری نمیباشد و درصورتی که این نوع نما آسیب ببیند، هر یک از پلاکها قابل اصلاح و تعویض میباشد و نیاز به تخریب یا اصلاح کلی نیست و حتی پس از طی شدن عمر مفـید آن (بالای ۵۰ سال) میتوان تمـامی مصالح مصرف شـده را اعم از فلزات زیرسازی (آهنی یا آلومینیومی) و از همه مهمتر خود سنگ یا سرامیک مصرفی را بازیافت نمود و هر کدام از این مصالح را در مکانها و جاهای دیگری با توجه به نوع کاربری، استفاده نمود و این بدین معنی است که تمامی هزینـههایی که برای اجرای این نما صورت میگـیرد بعـد از پایان کار ساختمـان، با لـحاظ درصـد استانـداردی از استـهلاک مصـالح، به کارفرما باز خواهد گشت.

– عایق حرارتی و صوتی

با ایجاد فاصلهای که سطح بیرونی نما با بدنه اصلی ساختمان ایجاد میکند؛ ضمن آنکه وجود هوا در این فاصله نقش عایق صوتی وحرارتی را خواهد داشت، میتوان با محاسبات انجام شده نسبت به محل ساختن ساختمان از نظر آب و هوایی مطابق استانداردهای مربوطه (مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان ایران) عایق حرارتی و صوتی مناسبی را در نظر گرفت و به راحتی نصب نمود و حتی از این فضا میتوان برای عبور سیستم تاسیسات مکانیکی و برقی نیز استفاده نمود.

– کاهش وزن و انطباق با آیین نامههای زلزله

همانطور که گفته شد، کاهش وزن ساختمان ارتباط مستقیمی با کاهش نیروی زلزله بر ساختمانها دارد و در جهت تذکرات و نکات ویژه آیین نامه زلزله ایران (۲۸۰۰) و دیگر آیین نامههای زلزله دنیا خواهد بود و طراحی زیرسازی ساختمان و مصالح هر نما بر اساس اصول طراحی استاندارد و منطبق با شرایط مندرج در آیین نامه ۲۸۰۰ ایران و اتصال به سازه اصلی ساختمان میباشد، بدان معنی که در هنگام وقوع زلزله، حرکات بخش نما و متعلقات مربوطه بصورت جداگانه با تغییر مکان جانبی سازه صورت میگیرد و این موضوع مانع ورقه شدن نما و سقوط قطعات آن به مانند نمای دوغابی خواهد شد و لذا باعث کاهش تلفات انسانی و دیگر خسارات ناشی از سقوط نما میگردد.