هنر کاشی کاری سنتی يکي از کهن‌ترين هنرهاي ايران در معماري است. اين هنر هرروز بيشتر از قبل مورد نياز معماران سنتي و سازمان ميراث فرهنگي قرار مي‌گيرد اما با مرگ هر استاد کار قديمي، تعداد کساني که آن را به خوب مي‌شناسند کم مي‌شود و کاشی کاری سنتی رو به فراموشي است.
فهرست
کاشی کاری سنتی
کاشي يکي از آسيب‌پذيرترين تزئينات معماري سنتي ايران است. در گذشته تکنيک‌هايي براي کاشي‌کاري استفاده مي‌شد که امروز فراموش شده و يا کمتر مورد استفاده قرار مي‌گيرد. در اين ميان مساجد و خانه‌هاي تاريخي زيادي در کشور هستند که نياز به کاشي‌کاري به سبک سنتي دارند.
کاشی کاری سنتی ایرانی
هنر کاشي‌کاري يکي از کهن‌ترين هنرهاي ايران در معماري است. کاشي‌کاري که در ابتدا استفاده از گل پخته لعاب‌دار بوده در معماري باستاني ايراني مثل چغازبيل مربوط به دوره ايلام هم ديده مي‌شود. در پايان سده‌ي ششم پيش از ميلاد، در كاخ آپاداناي داريوش در شوش، آجرهاي لعاب‌دار بي همتايي در تزيينات كاخ به كار برده شدند كه سربازان گارد جاويدان و ساير نقوش رايج در دربار هخامنشي را در كمال ظرافت و زيبايي نشان مي‌دادند.
امروز مرمت تزئينات کاشي‌کاري بيشتر به بناهاي اسلامي مربوط مي‌شود. البته تعداد اين بناها کم نيست و به همين علت هنر کاشي‌کاري هرروز بيشتر از قبل مورد نياز معماران سنتي و سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري قرار مي‌گيرد. براي نمونه مي‌توان به کاشي‌کاري گنبد فيروزه‌اي سلطانيه اشاره کرد که سال گذشته به پايان رسيد.
کاشي‌کاري در گنبدهاي تاريخي نياز به شناخت و تجربه لازم براي انجام اين‌کار دارد. شايد به جرات بتوان گفت که کاشي‌هاي گنبد اولين نقطه آسيب‌پذير بناهاي تاريخي از جمله مساجد هستند. کاشي بيشتر از هرجاي ديگر بنا با گرما و سرماي محيط خود در تماس است و خيلي زود ترک برمي‌دارد و مي‌شکند.
آشنایی با صنعت کاشی کاری
صنعت كاشي سازي و کاشی کاری سنتی كه بيش از همه در تزيين معماري سرزمين ايران، و به طوراخص بناهاي مذهبي به كار گرفته شده، همانند سفالگري داراي ويژگي هاي خاصي است. اين هنر و صنعت از گذشته ي بسيار دور در نتيجه مهارت، ذوق و سليقه كاشي ساز در مقام شيئي تركيبي متجلي گرديده، بدين ترتيب كه هنرمند كاشيكار يا موزاييك ساز با كاربرد و تركيب رنگ‌هاي گوناگون و يا در كنار هم قرار دادن قطعات ريزي از سنگ‌هاي رنگين و بر طبق نقشهاي از قبل طرح گرديده، به اشكالي متفاوت و موزون از تزيينات بنا دست يافته است.
طرح‌هاي ساده هندسي، خط منحني، نيم دايره، مثلث، و خطوط متوازي كه خط عمودي ديگري روي آنها رسم شده از تصاويري هستند كه بر يافته‌هاي دوره‌هاي قديمي‌تر جاي دارند، كه به مرور نقشهاي متنوع هندسي، گل و برگ، گياه و حيوانات كه با الهام و تأثير پذيري از طبيعت شكل گرفته‌اند پديدار مي‌گردند، و در همه حال مهارت هنرمند و صنعت كار در نقش دادن به طرح‌ها و هماهنگ ساختن آنها، بارزترين موضوع مورد توجه است.
در گذشته تکنيک خاصي براي آزمايش کاشي وجود نداشت. کاشي‌کاران و معماران سنتي با استفاده از تجربه و آزمون و خطاهاي بسيار به شيوه پخت کاشي و اين‌که چگونه ميزان مقاومت آن را بالا ببرند پي برده بودند.
